Arıdan Gelen Mucize: Propolis
Doğanın bir mucizesi olan propolis hakkında ne kadar bilgin var? Çoğumuz arı poleni, arı sütü gibi arı ürünleri hakkında birçok bilgiye sahip olsa da propolisi ilk defa duyuyor. Sağlığına birçok önemli dokunuşlar yapan bu değerli besini daha yakından tanımaya ne dersin?
Propolis nedir?
Bitkilerin çoğu yaprak, çiçek gibi bölümlerini çürümelere karşı korumak için, antimikrobik, su geçirmeyen, ısı yalıtımlı reçinemsi maddeler üretirler. Arılar bu maddeleri toplayarak çiğneyip biraz sindirime uğratarak bal mumu kıvamına getirir. Oluşturdukları bu maddeye propolis adı verilmektedir.
Propolisin arılar için önemi
Arıların kovan içerisinde sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için kovan içinin belirli sıcaklık ve nemde olması gerekmektedir. Bu koşul sağlanmadığında mikroorganizmalar üreyerek hastalıkların oluşmasına sebep olur. Propolisin asıl rolü arıları hastalıklara karşı korumaktır. Propolis kışın kovanın soğuktan, rüzgarın olumsuz etkilerinden ve yüksek nemden korunmasını sağlar. Kovana girip ölen canlıların kokuşmasını, mikroorganizma oluşmasını ve bu yüzden kovana zarar vermesini, arıların hastalanmasını engeller. Kraliçe arının yumurtalarının korumaya yardım eder. Bu özellikleriyle propolis arılar için hayati önem taşımaktadır.
Sağlık için Propolis
Arılar için bu kadar önemli bir yeri olan propolisin vücudunda nasıl etkileri var dersin? Merak ediyorsan haydi, okumaya başla
Kan Şekeri: 2010 yılında yapılan araştırmaya göre propolis, insülin direncinin gelişmesini önleyici etkiye sahiptir. Ayrıca birçok çalışma propolisin kan şekerini düşürücü etkiye sahip olduğunu, böylece diyabete karşı da etkili olduğunu söylemektedir. Tip 2 diyabetli hastalarla yapılan araştırmalarda da propolisin antihiperglisemik özellikte olduğu, ayrıca diyabete bağlı oksidatif stresi de azalttığı gözlenmiştir.
Diş sağlığı: Propolis, antimikrobiyal özelliğe sahip olmasından dolayı diş sağlığında da büyük önem taşımaktadır. Ağızda mikroorganizma üremesine, iltihap oluşumuna ve oral kanserlere karşı koruyucu etki göstermektedir. Yapılan çalışmalar propolisin antimikrobiyal, antioksidan ve lokal anestezik özellikleriyle diş hekimliğinde kullanımını desteklemektedir.
Kalp Sağlığı: Bol miktarda Polifenol ve flavon bileşenlerini içeren propolis, bu sayede kalp ve damarı koruyucu, antiaterosklerotik özelliğe sahip! 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre propolis lipid ve lipoprotein metabolizmasını düzenliyor. Karaciğerdeki kolesterol ve trigliseriti azaltıp, LDL kolesterol olarak bahsedilen kötü kolesterolün düşmesine yardımcı oluyor. Ayrıca damarlarda plak oluşmasını engelleyip, aterosklerotik lezyonların azalmasını desteklemektedir. Çalışmalar propolisin kan basıncını düşürmede de etkisinin olduğunu göstermekte!
Vajinal mantar: Antifungal etkiye sahip propolis, birçok mantar enfeksiyonuna karşı vücudunu koruyor! Özellikle kadınlarda vajinal mantarlarına karşı propolis süper kalkan görevini görmekte!
Ülser: Araştırmalara göre propolis, antibakteriyel özelliği sayesinde mide ülserine sebep olan H.pylori bakterisinin üremesini engellemektedir. Sadece mide ülserlerinde değil, özellikle cilt ülserlerine karşı da koruyucu etki göstermektedir.
Karaciğer koruyucu: Propolis vücudunda biriken toksinlerin uzaklaştırmasına yardım ederek karaciğerini koruyor! 2013 yılında yayınlanan bir araştırmaya göre propolis özellikle civaya bağlı toksisiteyi azaltma özelliğine sahip! İçeriğindeki Kafeik Asit Fenetil Ester(KAFE), hücreye toksik etki yaratan maddelerin hücrelerden uzaklaştırılmasını sağlamaktadır. Karaciğerini seviyor ve korumak istiyorsan, propolisten destek alabilirsin.
Alerji ve Astım: Araştırmalara göre propolis, alerjik reaksiyonlara sebep olan histaminin salınımını bloke ederek alerjik durumların iyileştirilmesine yardımcı oluyor! Özellikle burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi alerjiye bağlı reaksiyonları azaltmada önemli görevi bulunuyor. Ayrıca propolis solunum yolu hastalıklarını iyileştirmede olumlu sonuç veriyor. Yapılan çalışmalar propolisin özellikle astımın şiddetini azaltmada destekleyici yönünün olduğunu göstermektedir.
Beyin Fonksiyonları: Beyin hücreleri, oksidatif stresle zarar görmesi sonucu birçok nörolojik problemler ortaya çıkmaya başlar. Antioksidan içerikli bileşenlere sahip besinler, beyin hücrelerinin oksidatif stresten olumsuz etkilenmesine karşı korur. Araştırmalara göre propolis, sahip olduğu yüksek antioksidanlar sayesinde kişilerin bilişsel düzeylerinin geliştirilmesi, unutkanlığa ve Alzheimer’a karşı koruyucu özellik taşımaktadır.
Kanser: 2015 yılında propolis ve kanser türleri üzerine yapılan ayrıntılı bir araştırma, bu değerli maddenin tümör bloke edici ve oluşan tümörlerin ilerleyişini ve büyümesini durdurma etkisi olduğunu söylemektedir. Çalışmaya göre propolis içindeki flavonoid, flavanon, sinnamik asit, fenolik lipidler ve benzofen sayesinde kansere karşı vücudunu koruyor! Özellikle meme, prostat, cilt, pankreas, kolon, karaciğer, mesane ve kan kanseri gibi kanserler üzerinde olumlu etki yarattığı çalışmalarca gözlenmiştir. Bunun dışında propolis antianjiyojenik etkiye sahip! Bu özellik kanser hastalarında, damarların daha fazla yeni damarlar oluşturarak kanser hücrelerinin dolaşımla çoğalmasını engelleyen bir özelliktir. Böylece propolis kanser hücrelerinin metastaz yapmasına karşı büyük etki göstermektedir.
Gördüğün gibi propolis, arılar kadar senin için de çok büyük öneme sahip. En doğal yoldan vücudunu hastalıklardan korumak istiyorsan propolisi tercih edebilirsin. Dikkat! Arı ürünlerine karşı alerjik tepki gösteriyorsan, kullanırken daha dikkatli olman gerekecektir.