Bebeklerde Sirkadiyen Ritim Gelişimi

Sirkadiyen ritim, vücudun biyolojik saatidir. Bize vücudumuzun ihtiyaçlarını gösterir. Her 24 saatte bir tekrar eden bir döngüdür kısaca. Uyku ve uyanıklık, hareketlilik ve dinlenme, açlık ve tokluk, hormon salınımları ve vücut ısısı düzenlenmesinde rol oynar.

Bebeklerde sirkadiyen ritim ise yetişkinlere göre daha farklıdır. Biz yetişkinler gece yatıp sabah kalkarken, bebekler 3-4 saatlik döngülerle uyanırlar. Bu durum yetişkinler ve bebekler arasındaki uyku örüntüsündeki ve biyolojik ritimlerindeki farklılığın bir göstergesidir.

Sirkadiyen ritim bebek henüz anne karnındayken oluşmaya başlar. Hamileliğin özellikle son 10 haftasında (30-40. haftalar arası) oluşur. Bu süreçlerde bebeğin hem sessiz, hem de aktif uykusu ayırt edilebilir duruma gelir. Aslında 28. haftadan sonra anne karnındaki bebekte düzenli uykunun başlama nedeni de sirkadiyen ritmin gelişmesidir.

Bebek anne karnında annenin aktivitesi, kalp atım hızı, kortizol ve melatonin hormonu salınımı ve vücut ısısı tarafından uyarılan ritimlere maruz kalır. Yani aslında, anne bebeğine bir nevi günün hangi zamanında olduğunu, hangi mevsimde bulunduğunu, nasıl bir ruh hali içerisinde olduğunu söyler :) Bebek bu bilgiyi kullanarak, doğum öncesi-sonrası kendi sirkadiyen ritim evrelerini ayarlar.

Anne sütü ve emzirmek ise doğum sonrası sirkadiyen ritmin gelişmesindeki en önemli bileşenlerdendir. Bebeğin öğrenmesini ve kendini ayarlamasına yardımcı olur. Nasıl mı?

Bebek annesini emerek, ondan sadece besinleri, büyümesine destek olan ve bağışıklığını güçlendiren faktörleri almaz! Bunlarla birlikte hormon, stres ve enerji düzenlenmesinde gerekli olan maddeleri de alır. Anne sütü canlı bir sıvıdır. Annenin beslenmesine ve besin depolarına göre içerik olarak değişkenlik gösterir. Ama bir de gece-gündüz kavramına göre değişiklik gösterir ki; işte bu sirkadiyen ritmi oluşturan en önemli özelliktir.

Gündüz salgılanan anne sütü, bebeğe enerji verir, öğrenme becerisini geliştirir. Gece salgılanan anne sütünün ise laktoz oranı düşük, yağ oranı yüksektir. Bebekte tokluk hissinin artmasını sağlar, kaliteli bir uyku uyumasına yardımcı olur.

Gece salgılanan anne sütünün aynı zamanda melatonin hormonu da yüksek seviyelerdedir. Anne sütündeki melatonin seviyesi, annenin akşam salgıladığı melatonin seviyesiyle de yakından ilgilidir. Eğer anne karanlık bir ortamda, kaliteli bir uyku uyuyorsa melatonin salgılaması daha fazla olacaktır. Böylelikle bu hormon bebeğin uyku ve uyanıklık zamanlarını ayarlamasını, açlık ve tokluk metabolizmasını yönetmesini sağlar.

Gördüğünüz gibi #fitanneningunlugu okurlarım, anneler her koşulda bebeklerinin geleceğini besler. Sizin sirkadiyen ritminizi iyi yönetmeniz, bebeğinizin de kendi ritmini yönetmesine yardımcı olur. Böylece gelecekte yaşayabileceği kronik hastalık riskini de azaltır ;)

Eğer uyku probleminiz varsa sevgili anneler, uyku besinlerine yer verdiğim yazımdan ( http://www.formeo.com.tr/makale/hamilelikte-uyku-mu-o-da-ne--2 ) destek alabilirsiniz ;)

Mutlu haftalar…