Benim Kahvem Kafeinsiz Olsun!

2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre ülkemizde en çok tüketilen içecekler sırasıyla; çay (%90), türk kahvesi (%42) ve hazır kahve (%31) dir. Türk kahvesi tüketimi önceki yıllarda daha yüksekken, farklı kahve tatlarının hayatımıza girmesiyle de bir miktar azalma olmuştur. Azalma olduğu miktar %42 yani ;)

Peki bunları neden mi anlatıyorum sevgili annem? Çünkü biliyorum ki sen de bu şanslı yüzdelerin içinde yer alıyorsun, çay ve kahveye hayır diyemiyorsun. Ama hayatında öyle bir dönem gelir ki; asla vazgeçemem dediğin, seni kendine getiren, hatta ayıltan bu gruptan vazgeçmek zorunda kalabilirsin. Ne zaman mı? Tabii ki minik misafirinin bedeninde can bulduğunu öğrendiğin an :)

Bu içeceklerin ortak özelliği (ve bırakmana sebep olacak özellik) kafein içermeleridir. Kafein uyarıcı ve idrar söktürücü özellik gösterir. Uyarıcı özelliğiyle kan basıncını ve kalp atım hızını yükselttiği için, hamilelikte önerilmez. Aynı zamanda hem senin, hem de bebeğinin uyanık kalmasına, uyku düzeninin ve hareketlerinin bozulmasına neden olabilir.

Diüretik olması nedeniyle de idrara çıkma sıklığını arttırır. Bu da hamilelikte önemli bir yere sahip olan vücut sıvısının azalmasına neden olur. Bebeğinin içinde bulunduğu yaşam sıvısının (amniyon sıvısı) miktarını, senin vücudunda bulunan sıvı miktarının önemli derecede etkilediğini unutma ;)

Yapılan çalışmalarda kafeinin plasentayı geçerek bebeğe ulaştığı net bir şekilde görülmüştür. Kafein yetişkin bir insanın vücudundan 3-4 saatte (yarılanma süresi) atılmaktadır. Fakat bu süre hamilelikte daha da artmaktadır. Özellikle anne karnındaki bebeğin metabolizması tam olarak gelişmediğinden, onun minik vücudundan atım süresi 160 saate kadar uzayabilmektedir! Yani demem o ki sevgili annem, senin bir fincan kahve içmen bebeğinin ortalama 4-6 gün kafeine maruz kalmasına neden olabilmektedir.

Sadece bu kadar mı dediğini duyar gibiyim :) Hemen rahatlamak yok! Yapılan çalışmalarda hamileliğin ilk 3 ayında kafein tüketiminin, hamilelik kaybına (düşüğe) neden olduğu gözlemlenmiştir. Günlük 150 mg kafein alımında her %19’luk artışın, günlük 2 fincan kahve tüketiminde her %9’luk artışın; artan hamilelik kaybıyla ilişkili olduğu bulunmuştur!

3 ay sonrası tüketiminin de düşük doğum ağırlığıyla bağlantılı olduğu gözlemlenmiştir. Grafiksel analizler doğum ağırlığında azalmanın; güvenilir alım düzeyini geçmesi ve yüksek miktara ulaşması durumunda olduğunu belirtmektedir.

Bebeğimin fiziksel gelişimini nasıl etkiliyor diyorsan da… İnsan çalışmaları sınırlı olmasına rağmen, yapılan hayvan çalışmalarında; anne tarafından alınan kafeinin, yavrularda sonraki beyin gelişimi üzerinde zararlı etkileri olduğu görülmüştür. Özellikle hamilelikte kafein alımının, çocuklar 5,5 yaşına geldiklerinde, bozulmuş bilişsel gelişim ile ilişkili olduğunu belirtilmektedir.

Yapılan başka bir çalışmada ise, hamilelikte kafeine maruz kalmanın, kafein dozuna bağlı olarak, fetal serum leptin düzeyini düşürdüğü gösterilmektedir. Fetal serum leptin düzeyinin ana kaynağı, plasental leptin düzeyidir. Bunu belirleyen ise annenin kan leptin düzeyleridir. Yeterli miktarda kan leptin seviyesi olması da, intrauterin (rahim içi) gelişme geriliğini azaltmaktadır!

Şimdi bu bilimsel veriler ışığında elindeki kahveyi veya çayı bir kenara koyduğunu eminim, güzel annem. Başlangıçta fazla miktarda alınan kafeinin sende ve bebeğinde olan etkilerini anlattım. Sırada ise güzel haber var :) Yapılan epidemiyolojik çalışmalar ve bilimsel otoriteler, günlük 200 mg kafeini hamilelikte sınır olarak belirlemiştir. Aşağıda senin için, bazı besinlerin içerdiği kafein miktarlarını verdim. Sen yine de, 150 mg’ı geçmemeye çalış tamam mı? ;)