Doğru Beslen Sınav Başarını Arttır
Üniversiteye hazırlanan öğrenciler dikkat! Bu haftaki yazı sizin için. Sen de saatlerce çalışmana rağmen hala sınavda yanlış cevabı işaretleyenlerden misin? Ya da kendini aşırı derecede yorgun hissedip bir türlü çalışmaya odaklanamayanlardan mısın? Eğer öyle ise, bu yazıyı iyi okumalısın çünkü çalışmak dışında beslenmendeki yanlış düzenlemeler sınavdaki başarı performansını düşürüyor olabilir!
Nerede Hata yapıyorum?
Kalitesiz enerji kaynakları: Başarıya giden yolda enerjinin kaliteli olması şart! Sadece enerji vermesi için tükettiğin rafine karbonhidratlar kan şekerinde dengesiz dalgalanmalara yol açarak başarının düşmesine sebep oluyor! Bilmen gerek öğünlerinde dengeli karbonhidrat, protein, yağ oranının yanı sıra karbonhidratların yüksek lifli ve seni uzun süre tok tutacak türden olmasına özen göstermen. Bu konuda tam tahıllı, kepekli, çavdarlı ekmek, un, makarna grupları, bulgur gibi kaliteli karbonhidratları seçerek ani kan şekeri iniş çıkışlarını önleyebilirsin. Öğünlerde yüksek oranda tüketeceğin şekerli ürünler kan şekerinin hızlı yükseltip hızlı düşmesine; bu yüzden de dikkatinin kısa sürede dağılmasına, açlık hissetmene, mide bulantısı, baş ağrısı, gerginlik gibi yan etkilerin oluşmasına sebep olacaktır.
Öğünleri atlamak: 2012 yılında Appetite dergisinde yayınlanan makaleye göre kahvaltı öğününü atlamak öğrencilerin bilişsel performanslarının ciddi oranda düşmesine yol açıyor. Araştırmaya göre kahvaltı yapmayan bireylerde dikkat dağınıklığı, baş ağrıları, öğrenme kapasitesinde azalma ve buna bağlı olarak da sınavda hata yapma riski de artıyor. Unutma, kahvaltı yapmadığında güne 0-1 yenik başlıyorsun. Bununla beraber öğün arası süreleri çok açman, kan şekerinin fazlasıyla düşmesine ve dikkatinin giderek dağılmasına yol açacak! Ayrıca uzun süre aç kalman iştah kontrolünde de azalma yaratarak gereğinden fazla besin tüketimi ve beraberinde kendini rahatsız hissetmene ve çalışmaya odaklanamamana sebep olacak. Bu yüzden öğünler arası sürelerin 3-4 saatten fazla olmamasına özen göstermelisin.
Dengesiz Uyku: Sen de gece çalışanlardan isen bu maddeyi dikkatli oku! Melatonin hormonunun en yüksek salındığı saatler olan gece 23:00 sabah 05:00 saatleri arasında uykusuz kalman, başarı performansını büyük oranda olumsuz etkiliyor! 2016 yılında Journal of Sleep Research’te 16-19 yaş arası 7798 öğrencide yapılan çalışmaya göre gece 22:00-23:00 saatleri arasında uyuyan öğrencilerin, bu saatler ve sonrasında uyanık kalan öğrencilere göre sınav başarıları daha yüksek! Bu sebeple gece saatlerinde çalışmak yerine sabah erken kalkarak çalışman, zihninin dinlenmiş ve bilgiye daha fazla açık olmasını ve başarının artmasını sağlayacak.
Gece yemeleri: Uykusuz kaldığın her süreçte kan şekerinin düşmesiyle beraber iştah durumundaki dengesizlik de artıyor! Çalışmalar özellikle akşam 23:00’den sonra yenilen yemeklerin, dikkat dağınıklığını, karın-göğüs çevresi yağlanmanın artacağını ve iştah kontrolünün azalacağını söylüyor. Yapacağın son öğün gece 23:00’i geçmemeli ve yatmadan önce son 2 saate kadar bu öğünü bitirmiş olmalısın.
Gereğinden fazla takviye: Enerji ve bağışıklığını güçlendirmek için fazla miktarda takviye almak yerine genel bir kan tahlili yaptırarak eksikliklere göre spesifik takviye alman daha etkili! Bununla beraber sana 3 tane rahatlıkla kullanabileceğin takviye söyleyebiliriz. Bunlardan ilki bağırsak floranı sağlıklı tutman, başarı performansını ve bağışıklığını arttırman için probiyotik takviyesi! Diğer bir yandan bilişsel fonksiyonlarını desteklemek, bağışıklığı güçlendirmek ve iştah kontrolünü dengelemek açısından IFOS belgesine sahip balık yağları. Son olarak da arı ürünlerine alerjin yoksa bağışıklığını arttırmak adına uzman kontrolünde kullanabileceğin propolis takviyesi
Su içmeyi unutanlar: Vücudu, metabolik olayları düzenli devam ettirebilmesi için ilk başta suya ihtiyaç duyar. Özellikle soğuk havalarda içmeyi unuttuğun su, çalışmada odaklanma problemi yaşamana yol açıyor! Araştırmalara göre yetersiz su tüketenlerde konsantrasyon düşüklüğü, baş ağrıları, stres artışı, kısa süreli hafıza yetersizliği ve anlama ayırt etme özelliğinde güçlük gözleniyor. Bu yüzden 14-18 yaş arasındaki kız öğrencilerin günde ortalama 2,3 erkeklerin ise 3,3 litre tüketmesi gerekiyor!
Kafein aşkı: Sınava çalışan öğrencilerin bir vazgeçilmezi haline gelmiş kafeinli içecekler, gereğinden fazla miktarda tüketildiğinde vücutta fazla uyarılmaya bağlı konsantrasyon kaybı, kalp çarpıntıları gibi olumsuz etkiler doğurabiliyor! Europen Food Safety Authority’e göre günlük almamız gereken kafein miktarı 400 mg! Ortalama 1 bardak sade filtre kahveden ortalama 100-200 mg, siyah çaydan 50-70 mg, hazır kahveden 80-150 mg kafein alıyoruz. Bununla beraber yeşilçay çikolata ve enerji içeceklerinden de kafein aldığını unutmamalısın.
Yüksek kilo! 2011 yılında yapılan bir araştırmaya göre fast food tüketim sıklığı arttıkça bireylerin matematik test sonuç skorlarında bir o kadar düşme oluyor! Ayrıca birçok araştırma, yüksek kilonun bireylerde başarı performansını düşürdüğünü göstermekte! Bilinenin aksine yapacağın diyet, içeriğine göre sınav başarını yükseltebileceği gibi düşüredebilir! Bu dönemde özellikle uygulanan popüler, sabit, tek besin grubunu içeren ve düşük kalorili diyetler; başarının ciddi oranda düşmesine sebep oluyor! Bu yüzden bir sağlığın ve başarın için, diyetisyen eşliğinde sana özel dengeli bir diyet programı uygulaman sonuçların da bir o kadar iyi olmasını sağlayacak.