Karma Baharat :Köri

Güneydoğu Asya mutfağının vazgeçilmez baharatlarından biri olan köriyi, tek bir baharat adı gibi bilsen de, aslında birden fazla baharatın karışımından oluşuyor! Kültürden kültüre içeriği farklılık göstermekle beraber, karışım baharatları içermesi sağlığına da çoklu yönden yarar sağlıyor! Çoğu kültürde zerdeçal başta olmak üzere, kişniş, kakule, kimyon, fesleğen ve kırmızı biberin karışımından oluşan bu baharat bazı yerlerde rezene tohumu, zencefil, sarımsak tozu, karabiber, tarçın ve hardal tozu karışımından da oluşmakta! Bu karışım baharatın sağlığına etkilerini merak ediyorsan haydi okumaya başla bakalım 

Kanser: Köri, içindeki birçok baharat sayesinde anti-kanserojen etki taşımakta! Fakat içlerinden özellikle zerdeçal, kansere karşı korumada en etkili baharatlardan! BioMed Research International’ın 2014 yılındaki araştırmasına göre zerdeçal içerisinde bulunan kurkumin vücutta tümör baskılayıcı genleri etkileme, hücrelerdeki toksik maddeleri uzaklaştırma ve oksidatif hasarı önleme özellikleri ile de antikanserojen etkiyi taşıyor.

Bilişsel Fonksiyonlar: Sinir sistemini desteklemek istiyorsan köri tüket! American Journal of Epidemology yayınlarına göre köri, içerisindeki zerdeçal sayesinde hafızayı kuvvetlendirici ve alzheimer hastalığına karşı koruyucu etki taşımakta!

Detoksifikasyon: Köri içerisindeki kişniş vücudunda biriken toksinlerin uzaklaştırılmasında da etkili. 2012 yılında International Journal of Pharmaceutıcal Sciences and Research’te yayınlanan çalışmaya göre kişniş vücutta zararlı etki yaratabilecek toksinlerin atılmasında yardımcı oluyor.

Sindirim: International Journal of Pharmaceutıcal Sciences and Research’e göre köri içindeki kimyon sindirim sisteminin en iyi dostları arasında! Kimyon özellikle içinde bulunan Kumin aldehit adlı madde ile tükürük bezleriyle aktifleşip besinlerin sindirimine yardımcı oluyor. Ayrıca kimyon, bağırsak kanalında gaz giderici etkiye de sahip! Ayrıca çalışmalara göre kakule, özellikle mide krampları, mide ve bağırsak gazlarına karşı olumlu etki taşıyor.

Kalp sağlığı: Yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı baharatlar arasında köri yer alıyor! 2016 yılında yapılan çalışma, köri içerisindeki kakulenin kan basıncını azaltıcı etkisi olduğu gösterilmekte. Yapılan başka bir çalışmada da kakulenin sistolik, diastolik ve ortalama kan basını düşürdüğü ve damar içindeki pıhtıların çözünmesini sağlayan fibrinolitik aktiviteyi arttırdığı gözleniyor. 2012 yılı Indian Journal of Biochemistry&Biophysics’teki araştırmaya göre de kurkumin, damarlarda plak birikimini engelleyici etki taşıyor. Çalışmaya göre zerdeçal bireylerin kanda kötü kolesterol(LDL) seviyesini düşürüp ve iyi kolesterol (HDL) seviyesini arttırıyor.

Ağrı kesici: 2013 yılı Annals of Gastroenterology’de yayınlanan çalışmaya göre kırmızı biber ağrı kesici etkiye sahip! Özellikle gastrointestinal sistemdeki ağrılara karşı kırmızı biber içerisindeki kapsisin olumlu etki gösteriyor. Köri baharatını kullanarak kırmızı biberin bu özelliğinden faydalanabilirsin!

Kan Şekeri: Araştırmalara göre köri kan şekerini düşürücü etki taşıyor. Özellikle zerdeçal, kakule ve kimyon, kan glikoz regülasyonunu düzenlemede etkili. 2012 yılı International Journal of Research in Pharmacy and Science ’taki bir araştırmaya göre kimyon, diyabetik bireylerde yüksek kan şekerini düşürmede yardımcı olan baharatlar arasında!

Gördüğün gibi, köri sağlığın için multikarışım içerikli bir baharat! Böylece tek bir karışımla sağlığına birden fazla olumlu etkisinden yararlanabiliyorsun. Köriyi, beyaz etlerinde sote yaparken kullanabileceğin gibi sebzeli çorbalarına da ekleyerek daha lezzetli ve sağlıklı bir menü oluşturabilirsin.