Kış Güneşi D Vitamini

Kış aylarının gelmesiyle beraber eksikliğini görebileceğin vitaminlerden biri; D vitamini! Bu vitaminin sentezinin en küçük güneş ışığından kolayca oluştuğunu düşünsen de aslında iş o kadar basit değil. Eksikliğini göz ardı etmemen gereken bu vitaminin kemik sağlığından çok daha fazla alanda etkisi var,; neler olduğunu merak ediyorsan sayfayı bir tık aşağı kaydırman yeterli :)
 
Hangi durumlarda D vitamini eksikliği riski fazla?
Yaşlılıkla beraber D vitamini sentezi öncü maddesinin azalması, koyu bir tene sahip olmak, UV ışınlarından korunmak için sürülen güneş kremleri, güneşi az alan bölgede yaşanılması, güneş dalga boyunun sentez için yeterli olmayışı D vitamini sentezini azaltan faktörler arasında yer almaktadır. Bunlar dışında obezite, kronik böbrek yetmezliği ve çölyak, kistik fibrozis ve Krohn’s gibi yağ emilim bozukluğu hastalıklarında da bu vitaminin eksiklikleri görülmektedir.

D vitamininin kanda olması gereken seviyesi nedir?
Kan 25(OH) D seviyenin 35 ng/ml’den düşük olması yetersizlik sınırları içerisine girmektedir! RDA’ya göre günlük alınması gereken D vitamini miktarı 0-12 ay bebekler için 400 IU, 1-70 yaş arasında 600 IU, 70 yaş sonrası ise 800 IU’dir. D vitamini tüketiminde günde 500 ile 3000 arası ünite güvenli dozlar arasında geçmektedir. Daha büyük eksiklikler için doktorunla konuşarak takviye yapmalısın. Aksi takdirde alacağın fazla D vitamini vücudunda toksik etki yaratacaktır!

D vitaminim yetersiz ise?
Gıdalarda eser miktarlarda bulunan D vitaminini takviye etmen olanaksız. Özellikle kış aylarında güneş ışığından alabileceğin D vitamini de sınırlı! Bu yüzden duruma göre bu vitaminin sprey veya ampul olarak takviyesini yapmalısın!

Kemik sağlığı: Tükettiğin kalsiyumun kemik oluşumuna fayda sağlaması için D vitamini gerekiyor! Eğer osteoporoz riskinden korunmak istiyorsan kalsiyum tüketimin kadar D vitamini seviyeni de dengede tutmalısın. Ayrıca 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre D vitamini eksik olan kişilerin römatoid artrite yakalanma riski daha yüksek.

Alzheimer: Amerikan Nöroloji Akademisinin 2014’te yaptığı çalışmaya göre D vitamini eksikliği unutkanlık ve Alzheimer hastalığı riskini arttırmaktadır. 2015’te yapılan benzer bir çalışma da D vitamini eksikliğinin bilişsel fonksiyonları olumsuz etkilemesiyle beraber Alzheimer Hastalığına zemin hazırlayabileceğini söylemekte! Eğer unutkanlığın fazla olmaya başladıysa ve öğrenmen daha güçleştiyse bu vitamin seviyelerine baktırmanda fayda var.

Stres- Mutluluk Hormonu: Sen de kış aylarında motivasyonunun biraz daha az olduğunu fark ettin mi? Mutluluk hormonu serotonin kış döneminde D vitamini seviyenle beraber düşüşe geçiyor. Bu vitaminde takviyede bulunmadığında ise kendini serotonin düşüşüne bağlı mutsuz hissedebiliyorsun. 2014 yılı Psikonöroendokrinoloji dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre bu vitaminin eksikliği birçok psikolojik hastalıkların gelişimine sebep olabiliyor. Bunlar dışında özellikle stresle baş etmede bu vitaminin rolü büyük! Kendini stresin olumsuz etkilerinden korumak için D vitamini seviyeni olması gereken aralıklarda tutmalısın.

Kanser: Uluslararası Kanser Enstitüsüne göre D vitamini kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatıcı, küçültücü ve engelleyici etkiye sahip! Ayrıca bağışıklığı güçlendirici etkisi de kansere yakalanma riskini azaltmakta. Araştırmalar D vitamininin başta kolorektal kanser olmak üzere, meme, prostat ve pankreas gibi kanser türlerine karşı koruduğunu gösteriyor.

Bağışıklık: D vitamininin, bağışıklıktan sorumlu makrofajlar ve T-B lenfositlerin üretimi ile fagozitoz etkilerini arttırmadan sorumlu olduğunu biliyor muydun? Yani bu vitamin bağışıklık hücrelerine destekçi bir vitamin! Özellikle kış aylarında düşen D vitamini seviyenle hastalıklara daha kolay yakalanabilirsin! Bu hastalıklara karşı kalkanlarını güçlendirmenin yolu yeterli D vitamini takviyesinden geçiyor!

Kalp Hastalıkları: D vitamini paratiroit hormonu ile beraber damarlarda kan basıncını düzenleyerek tansiyonu dengeler. D vitamini eksikliğinde kanda paratiroit hormonu artmaya başlar. Bu hormonun ani artışı kan basıncının da artmasına ve tansiyon problemlerinin gelişmesine sebep olur. Ayrıca yapılan çalışmalar D vitamininin damar çeperleri üzerine olumlu etkileri olduğunu göstermiştir. 2013 yılı Avrupa Kardiyoloji Birliğinin ve 2014 yılı Amerikan Kalp Birliğinin yayınladıkları makalelere göre ise D vitamini eksikliği kalp hastalıkları riskini arttıran etkenler arasında!

Kas Sistemi:Sağlıklı kas sistemin fonksiyonu için D vitamini şart! Kışa girer girmez vücudunda kas ağrıları başladıysa kan D vitamini seviyeni öğrenmen gerekebilir. Kaslara güç veren bu vitamin eksikliğinde birçok kas rahatsızlıklarıyla ilişkili olabiliyor!

MS(Multiple Skleroz): Beyin ve omirilik rahatsızlığı olan MS kişinin görme, konuşma, yürüme gibi fonksiyonlarında zamanla kontrol kabiliyetinin bozulmasıyla oluşan bir hastalıktır. Ulusal MS Birliğinin yaptığı açıklamaya göre D vitamini eksikliği MS hastalığının gelişmesinde risk faktörlerinden birisi! Yapılan bir çok araştırma da MS hastalığı ile D vitamini eksikliği arasında anlamlı bir ilişki bulmuştur.

Diyabet: Pankreasından insülin salınımını ve sentezini arttıran etkenlerden bir tanesi de D vitamini! 2013 yılında Amerika Beslenme Birliğinin yaptığı çalışmaya göre D vitamini eksikliği olan kişilerde insülin direnci gelişme olasılığı daha yüksek! Endokrin Birliğinin 2015’te Klinik Endokrinoloji ve Metabolizma dergisinde yayınladığı çalışmada ise diyabet ile D vitamini eksikliği obeziteye göre daha yakından ilgili! Bu vitaminin eksikliğiyle kişilerde glikoz metabolizmasının bozulmasıyla diyabet riski daha da artmakta!

Kilo kaybı: Bu vitamin aslında dolaylı yoldan kilo kaybına yardımcı oluyor! Nasıl mı? Araştırmalar artık kalsiyumun kilo kaybına destekçi bir mineral olduğunu kanıtlamış durumda! Tabi bu mineralin tüketimi kadar ne kadar emildiği de önemli! İşte bu sırada devreye yardımcı vitaminin, D vitamini giriyor. Bu vitaminle kalsiyum emilimini arttırarak kilo kaybını desteklemen mümkün.

Sadece kemik sağlığında etkisi var gibi görülse de D vitamini tahmin etmediğin birçok alanda sana fayda sağlıyor. Kendini daha dinç hissetmek, hastalıklara karşı vücudunu korumak için en kısa zamanda kan tahlili yaptır ve değerlerine göre D vitamini takviyesine başla!