Metabolizmanı İçten Tanı

Canlıda yaşamın sürdürülmesi sırasında gerçekleşen tüm kimyasal tepkimelerdir. Bu kimyasal tepkimeler başlıca yapım ve yıkım olaylarını kapsamaktadır. Diğer bir yandan insan vücudunun yaşamsal fonksiyonlarına destek olmak için, tükettiği besinlerin hücreler tarafından yakılması anlamına da gelir. Metabolizma vücudun alınan kaloriyi enerjiye dönüştürmesidir.

Bazal metabolik hız; vücut herhangi bir aktivite halinde değilken yaktığı enerjiye denilmektedir. Solunum, kan dolaşımı, vücut ısısının kontrolü, hücre büyümesi ve yenilenmesi, beyin ve sinir fonksiyonları için gerekli olan enerji miktarı bazal metabolizma hızını oluşturur.

Bazal metabolizma vücudun istirahat halinde iken ne kadar enerji yaktığıdır. Bu total, vücudun yaklaşık olarak metabolizma hızının %60’ına denk gelmektedir. Yani bu demektir ki normal şartlarda vücudumuz günlük ihtiyaçlarımızı karşılayabilmektedir. Bazal metabolizma hızını temelde yaş, cinsiyet, kas kütlesi, beden yüzey alanı gibi faktörler değiştirebilmektedir.

Evet, ne yazık ki bedenini fazlasıyla yorarak verdiğin kilolar, vücudunun performansını olumsuz etkiliyor. Yapılan araştırmalar, çok düşük kalorili beslenmenin, metabolizma hızını yavaşlatıcı bir faktör yarattığını söylüyor. Sandığının aksine, ne kadar düşük kalorili beslenirsen, o kadar metabolizmanın yavaşlayacak! Bu yüzden beslenmeni düzenlerken özellikle bazal metabolik hızının aşağısında kalori ile beslenmekten kesinlikle kaçınmalısın!

Önemli olan sadece kalori değil, kalorinin içeriği. Dünya sağlık örgütünün önerisine göre günlük aldığın kalorinin %50-60’ı karbonhidratlar, %12-15’i protein ve kalanı da yağlardan gelmeli. Bu düzeni bozacak tarzda bir beslenme metabolik hızının düşmesine de sebep olabilir.

Hareket= hızlı metabolizma! Hareket kas sistemine de destek vererek aynı zamanda metabolizmanın daha hızlı çalışmasına yardımcı oluyor. Bunun aksine hareketsiz bir yaşam da bedenini uyku moduna sokuyor. Bu yüzden yaşantına düzenli egzersizi eklemen, metabolizmanın da canlı kalmasına yardımcı olacak.

Uyku metabolizmanın en değerli besini! Metabolizmanın besinini kestiğin andan itibaren de ne yazık ki aç kalarak, hızını düşürmeyi tercih ediyor. Özellikle melatonin hormonunun maksimum oranda salgılandığı gece 23:00-04:00 aralıklarında uykunu alıyor olman, metabolizmanın da hızlı kalması için önemli bir etken

Metabolizmanın yakıtlarından bir diğeri su! Aslında vücudunda birçok yapım ve yıkım olaylarında gereken en temel besin öğesi su. İş böyle olunca yetersiz aldığın her su miktarı kadar metabolizmanın faaliyetlerinde aksama meydana geliyor. Buna yakımlar da dahil! Metabolizmanın canlı kalması ve hızlı çalışması için vücudunun ihtiyacı olan kadar suyu tüketmeyi unutma.

Tiroit vücudunun hızını belirleyen en önemli organlarda ilk sırada yer alıyor. Bu sebeple bu organın yavaş çalışıyor olması, metabolizmanın da yavaşlamasına yol açabiliyor. Sakin ol, bu durum seni korkutmasın. Doğru teşhis ve tedaviyle beraber metabolizmanı eski temposuna kavuşturman imkansız değil.

Östrojen hormon salınımının azaldığı, yavaş yavaş adet döngüsünün bitiş dönemlerine geçtiği menopoz döneminde, metabolizman da biraz dinlenmeye geçiyor. Bu yüzden menopoz döneminde vücuduna 2 kat daha iyi bakman, bu dönemin olumsuzluklarını minimumda tutmana yardımcı olacak. Bu dönemde bilinçli bir beslenme bile yavaşlayan metabolizmanı canlı tutman mümkün!