Öğün kaçamakları: Tıkınırcasına Yeme Bozukluğunun Bir Türü Mü?

Obezite arttıkça, etkili kilo verme stratejileri arayışı giderek arttı. Arayış beraberinde birçok kavram ve yaklaşımı da getirdi.

Bu kavramlardan biri de sıklıkla duyduğumuz bir kelime ‘’kaçamak’’…

Savunucuları bu davranışın kişiyi diyete daha iyi bağladığını gün sonunda motivasyonun arttığını iddia etse de durum gerçekten öyle mi? Gelin bir çalışma ile birlikte inceleyelim.

“Öğün kaçamağı” kavramı; son dönemde artan, yeme davranışı bozukluklarına benzer nitelikte özellikler gösteren ve ideal vücut yapısına ulaşmak için uygulandığı belirtilen bir beslenme davranışıdır. Bu beslenme davranışının klinik belirsizliği devam etmektedir.

Yapılan bir çalışmada 48 kişiden oluşan %56’sı kadın, yaş ortalaması 19.29 ± 0.58 olan genç yetişkinler incelenmiştir. Öğün kaçamaklarının sıklığı, özellikleri incelenmiştir. Öğün kaçamaklarının yeme davranışı bozuklukları patolojisiyle, stresle ve sağlık bozukluklarıyla ilişkisi incelenmiştir.

Bu çalışmanın sonuçlarına göre;

Katılımcıların %89.1’inde planlı veya spontane öğün kaçamakları saptanmıştır.
Planlı öğün kaçamaklarının büyük bir kısmının katı diyetlerden ve yemek yeme arzusundan kaynaklandığı belirtilmiştir.
Erkek katılımcıların öğün kaçamağı sıklığı global yeme davranışı bozukluğu semptomlarıyla (p=0.04), tıkınırcasına yeme bozukluğuyla (p=0.03) pozitif ilişkilidir.
Hiçbir katılımcıda öğün kaçamakları ile stres ve sağlık bozukluğu arasında ilişki (p>0.05) bulunmamıştır.
Genç yetişkinlerde, özellikle erkeklerde öğün kaçamaklarının yaygın olduğu bulunmuştur.
Öğün kaçamaklarının stresle ilişkisi bulunmamasına rağmen yeme ataklarıyla benzer psikopatolojik özellikler gösterdiği bulunmuştur.

Sonuç olarak :

‘’Kaçamak’’ kelimesinin olumsuz bir çağrışımı vardır ve suçluluk duygusuyla ilişkilendirilebilir. Gün sonunda kişinin kendi kendini kontrol etme yeteneğini bozabilir.

Başarılı ve sürekli kilo kaybı, bir günde yaktığınızdan daha az kalori almaktan daha fazlasıdır. Yasaksız, kendi kendine kontrol edilebilir ve en önemlisi sürdürülebilir olmalıdır.

Kaynak: Murray SB, Pila E, Mond JM, Mitchison D, Blashill AJ, Sabiston CM, Griffiths S. Cheat meals: A benign or ominous variant of binge eating behavior? Appetite. 2018 Nov 1;130:274-278. doi: 10.1016/j.appet.2018.08.026. Epub 2018 Aug 23. PMID: 30144490.