Oyun Arkadaşım: Beslenme Zekam

Eğer senin çocuğun da 3 yaşına adım atmış ya da 5 yaşından son çıkışını yapmamışsa, ona rahatlıkla oyun çağı çocuğu diyebilirsin. Bu süreç yetenek ve ruhsal gelişim için en harika dönem, kişiliğinin oluşmasında da oyun en büyük yardımcılarından. Hayatın minik bir provasını oyunla yapan ufaklığın, yeni tecrübeler kazanıp öğrendiklerini gerçek hayatta uygulamaya başlar.

- Sınırsız hayal gücüyle tanış. Çocuğunun geniş hayal dünyasına sahip olduğu bu dönemde oyun, hayal dünyası ile gerçek hayat arasında bir köprü görevinde! Gördüğü karakterlerin gerçek hayatta olduğuna inanabilir, bu seni şaşırtmasın.

- Biri bizi gözetliyor! Bu yaşlarda çocuğun her gördüğünü beynine kaydedip uygulamaya geçiyor. Bu dönemde yaptıklarında dikkatli ol, çünkü arkanda seni taklit eden bir afacan olabilir!

- Nefes almadan sorulan soru yağmuruna tutulabilirsin, biraz sabırlı ol. Bu dönemde vereceği cevaplar çocuğun gelişimi için büyük önem taşıyor. Özellikle beslenme üzerine yapacağın doğru ve mantıklı açıklamalar, ileride de doğru beslenmesine öncülük edecektir.

- Sosyal hayata merhaba de. Oyun onun iletişimini geliştireceği en güzel yöntem. Ayrıca arkadaşlığı ve paylaşmayı öğrenmenin de en güzel yolu. Aslında iyi bir oyun kurucu olabilirsin. İnan bu süreç sana da çok iyi gelecek.

Yiyeceklerin sadece “beslenmek” amacından çıkıp, daha önemli rollere sahip olduğu bir döneme giriyorsunuz. Senin vereceğin beslenme eğitimi onun yaşam boyu seçimlerinde rehber olacak. Çocuklar ve beslenme bilgisi üzerine yapılan araştırmalar da bu durumu kanıtlıyor! 3-6 yaş grubu arasına yapılan araştırmada, bu yaş döneminde beslenmeye dair eğitimler verilmiş; çalışma sonunda eğitim öncesi ve sonrası besin tüketim ve seçimleri karşılaştırıldığında sağlıklı besinlerin öncesine göre daha çok tercih edildiği görülmüş!

Yemekte seçicilik bu zamanlarda yaygın görülür. Sabırlı olarak ona farklı tatlar tattırmaya devam etmelisin. İşin püf noktası ise, belli bir süre geçene kadar bunu devamlı uygulamak ve bıkmamak. Unutma yeme davranışları bu dönemlerde başlıyor! Eğer onun bu yaştaki yemek seçiciliğine teslim olursan, çocuğun bunun üstesinden gelemeyebilir ve ileride de yeme problemi yaşamaya devam eder.

En önemli maddeye geldik! Onu yuvaya bırakıp evden ve senden uzakta besleneceği bir döneme adım atıyorsun. Gideceği ortamın beslenme düzeni onu büyük oranda etkileyeceğinden bu konuda iyi araştırma yapmalısın. Günün büyük kısmını yuvada geçirse de en azından günde 1 ana öğünü ailece beraber yapmanız oldukça önemli. Diğer taraftan okulda çocuğunun karşılaştığı menülerden mutlaka haberdar olmalı ve çocuğunun çeşitli, yeterli ve dengeli beslenmesi için diğer öğünlerini bu menülere göre alternatiflendirmelisin. İşte bu konuda bir çocuk diyetisyeninden görüş almanda fayda var.

Sana güncel bir hatırlatma: Artık obezite yetişkinlerden küçük yaşlara doğru hızla ilerliyor! Güncel araştırmalara göre obezite oranı 0-5 yaş arası çocuklarda %8’ e ulaştı!

Bilinçli beslenme kitabının yazarı Brian Wansink’in araştırmalarına göre; 3 yaşındaki çocuğunun doyma duyusunu fark edebiliyorken 5 yaşında çocuğun bu duyuyu göz ardı etmeye başlayabilir. Yani çocuğun 3 yaşındayken fazla verdiğin yemeğe “artık doydum” diyebilirken 5 yaşında doymasına rağmen hala yemeye devam edebilir diyerek uyarıyor. Bu yüzden sevgili anne, sana çok iş düşüyor!

Çocuğunu her gün tek tip besleyen anneler, burayı dikkatli okumalısınız! Tek tip beslenen çocuklarda, o yiyeceğe alışıp diğerlerini reddettiği gözlemleniyor. Bu konuda sağlıklı yiyeceklerin uygun ölçülerde oluşturulduğu tabaklar hazırlamalısın.

Peki, bu özel dönemde onun daha sağlıklı seçim yapmasını nasıl sağlayabilirsin?

3-5 yaşlar, çocukların mutfak ve yiyeceklerin hazırlanması konusunda belki de en heyecanlı oldukları dönemdir. Onunla ortak bir tarif belirle ve beraber yapacağınız yiyecek ikinize özel olsun. Tabi, araya bazen üçüncü kişiler de girebilir :) Burada ortak hazırlayacağınız yemeğin içeriği çocuğunuzun tamamen reddettiği besinler olabilir. Bu konuda gizli planlar peşinde olmakta fayda var. Hatta beraber hazırlayacağınız yemek için beraber pazar alışverişine bile gidebilirsiniz.

Senden gerçekten bir sanat eseri beklemiyorum sevgili anne. Fakat bir iki figür konusunda çalışmanda fayda var. Bu konuda çocuğunun boyama kitaplarından kalıp çıkararak faydalanabilirsin. Ona besinlerden hazırlayacağın karakterler veya şekiller eminiz ki ilgisini fazlasıyla çekecek. Yemekte yapacağın en basit bir şekil bile onun yemeğe ilgisini ve bilincini arttıracaktır. Böylelikle hem beslenme zekâsını geliştirmiş, hem de onu sağlıklı beslemiş olacaksın. Tabaklarınız hazırlarken en az 4 çeşit besin kullanmaya özen göster. Bazı besinleri karıştırarak da kullanabilirsin. Fakat bu tabaklarda her zaman olması gereken en değerli besinimiz tam tahıllı ekmek unutma.

Yemeği rüşvet, ödül veya hediye olarak sakın kullanma! Böyle yaptığında onun beslenmeyi amaçtan çok araç olarak kullanmasına sebep olursun. Hatta besinler konusunda daha çok ret almana neden olur unutma.

Mini Gözlemci

Özellikle yemeklere karşı gösterdiğin tepkiler, onda da besinlere karşı olumlu veya olumsuz fikirler oluşturur. Yemek masasının etrafındaki herkes bu konuda dikkatli olmalı. Biri sizi gözetliyor unutmayın. Bamyayı görünce yüzünüzü buruşturmayın Ayrıca araştırmalar izlediği reklamların da tercihlerini olumsuz yönde etkileyebileceğini söylüyor. Günlük ekranlar ile ilgili ilişkisini bu yaşlarda 2 saatten daha uzun sürmemesine özen gösterin. Ve reklamlar konusundan gerçekten dikkatli olun elinizdeki kumandanın zap özelliğini kullanın

Aynı renkte aynı türden besinleri vermek yerine seçimini çeşitli renkli besinlerle dolu tabaktan yana kullan. Devamlı pilav, makarna gibi tek renk yemek vererek oluşturduğun beslenme düzeni, çocuğunun beslenme zekâ gelişimini engeller; ileride de farklı besinler tüketmeyi reddeder. Erkenden önlemini al, onun için gökkuşağı gibi rengârenk besinlerden tabaklar oluştur.

Yemek masasında çocuğunun oyun oynaması ne kadar besin tükettiğini fark etmesini engeller. Bu da ileri dönemde obeziteye yakalanma riskini arttırır! Yemek yerken çocuğunun ilgisini dağıtacak şeyleri ortadan kaldır. Yemek masası sadece yemek için olsun.

Bu dönemde oyun onun için en özel ve önemli şey. Eğer yemek zamanları, onu oyunundan kaldırıp hemen yemek masasına oturtursan, bunun için yemeğe tepki oluşturabilir. Onun yerine, oyunu beraber bitirin, oyuncakları toplayın ve sonrasında yemek için hazırlıklar yapın. Örneğin; el yıkama, masayı hazırlama… Oyun ve yemek arasında kısa da olsa biraz süre geçmeli ki, oyununu bozan şeyin yemek olduğunu düşünmesin!