Renkler Beslenmeni Nasıl Etkiliyor?
Yeme davranışının oluşmasında, biyolojik açlık kadar duygusal, psikolojik açlıklar da büyük etki taşıyor. Psikolojini etkileyen faktörler aslında dolaylı yoldan yeme davranışında da etkiler oluşturuyor. Bu faktörlerden birisi olan renkler, sadece duygularına değil yediğin yemeklerdeki seçimlerden, beklediğin tatlara, yediğin yemeğin miktarlarına kadar birçok alanda etki gösteren bir etmen. Renklerin psikolojine ve yeme davranışına olan etkilerini merak ediyor isen, biraz daha ayrıntıya girmek için sayfayı aşağıya kaydırmaya ne dersin?
Biraz tercih edilen renkler üzerinde konuşacak olursak;
Kadınlarda en sevilen 3 renk arasında mavi, mor ve yeşil; en sevilmeyenlerde ise turuncu, kahve ve gri yer alıyor. Yaşın artmasıyla beraber yeşil renge olan tercih azalırken, mor renge olan tercih artıyor. Bunun yanında her iki cinsiyette de yaş artışıyla beraber turuncuya olan tercih giderek azalıyor.
Erkeklerde ise en sevilen 3 renk arasında mavi, yeşil ve siyah; en sevilmeyenlerde ise kahverengi, turuncu ve mor yer alıyor. Yaş artışıyla beraber erkeklerde yeşile olan tercih de bayanlardaki gibi azalma gösteriyor.
2013 yılı International Journal of Asian Social Science’taki araştırmaya göre; etnik köken, yaş, cinsiyet gibi faktörler bireylerin renklere karşı tepkisini değiştirmede büyük rol oynuyor. Örneğin; renklerin etkisi, gençlerde yaşlı bireylere göre daha fazla etkiye sahip. Çalışmaya göre temelde renklerin psikolojiye olan etkisi mavi(soğuk renk) ile kırmızı (sıcak renk) arasındaki kontrasta göre değişiklik gösteriyor.
Renklerin bireylerde uyandırdığı tatlara gelecek olursak; 2015 yılı Flavour’daki bir makaleye göre yeşil renk eklenen yemeklere karşı kişilerin ekşi tat tespit eşiği azalırken tatlı tat tespit eşiği artıyor. Bununla beraber sarı renkli yiyeceklerde bireylerin tatlı ve ekşi tada karşı eşikleri azalırken kırmızı renkte acılığa(bitter) karşı eşik azalıyor. Çalışmalara göre renkler bireylerde %10’a kadar tat algısını değiştirebiliyor. Bu konu ile ilgili bazı kurumlar, besin içerisindeki şekeri azaltıp renklendirme ile tatlıya karşı algıyı arttırma işlemleri uyguluyor.
Ayrıca araştırmalara göre yemek masasındaki renk çeşitliliği ne kadar fazla ise bireylerin gıda tüketimi o kadar artarken tek tondaki bir düzende tüketim de diğerine kıyasla düşük oluyor.
Renkler bazında baktığımızda, bazı renkler yeme davranışında ciddi etkiler oluşturuyor. İşte bu renklerden bazıları;
Yeşil: Bu renk çoğu kişide sağlığı ve sağlıklı beslenmeyi çağrıştırıyor. Yeşil renk daha çok sebzelerle bağdaşması sebebiyle, bazı kişilerde iştah arttırıcı, bazılarında ise kapatıcı etki de oluşturabiliyor. Geçmiş dönemlerde bu renkteki herhangi bir besin ile başlayan kötü bir anın, ileri dönemde istemsiz olarak bu renkteki birçok besine karşı antipati oluşturmana sebep olabiliyor.
Sarı: Dikkat çekme amacıyla kullanılan renkler arasında yer alan sarı renk, birçok fast food markalarının tabelalarında ilgi çekici yazılarında ana renk olarak kullanılıyor. Sarı renk motivasyonu ve mutluluğu destekleyen bir renk olarak görülmekle beraber iştahı da tetikleyen renkler arasında!
Kırmızı: Tahmin edebileceğin gibi kırmızı, iştahı tetikleyen renklerde ilk sırada yer alıyor. Birçok fast food restoranı da kırmızı konseptini seçerek iştaha olan etkisinden maksimum dozda yararlanmaya çalışıyor. Araştırmalara göre kırmızı renk konsepti yerlerde bireylere, zamanın fazla geçmediği hissiyatı oluşurken, kırmızı ışık altındaki objeler büyük ve ağır gözüküyor. Fast food restoranlarında kırmızı renk, kişilerin yiyecekleri hızlı ve fazla bir miktarda tüketmelerine teşvik ediyor. Bu durumdan en çok yararlananlar ise Casinolar! Kırmızı renk temasıyla bireylerin geçirdiği zamanı fark etmemeleri isteniyor.
Mavi: Araştırmalara göre mavi renk her iki durumda da kullanılabilen renkler arasında. Çalışmalar, birçok resmi restoranların mavi rengi seçtiğini, bu rengin bireylere sakinlik getirerek kişilerin ortamda daha çok vakit geçirmesine, orantılı olarak daha fazla besin tüketmesine yol açıyor. Bununla beraber araştırmalar mavi rengin/ışıklandırmanın aynı zamanda birçok kişi tarafından tercih edilmeyen renk olmasıyla beraber iştah baskılayıcı bir renk olduğunu da söylüyor.